Chrzanów jako miasto-gąbka według projektu Wiktorii Legeżyńskiej

Wiktoria Legeżyńska z Wydziału Architektury PW zaproponowała nową wizję osiedla w Chrzanowie opartą na wzorze urbanistycznym miasta-gąbki. W ramach projektu zastosowała technologie umożliwiające miastom lepsze naśladowanie naturalnych ekosystemów pod kątem gromadzenia i zatrzymywania wody. Wielorodzinna zabudowa w projektowanej przestrzeni wtapia się w naturalne otoczenie, a projekty mieszkań spełniają różnorodne potrzeby jego mieszkańców. 

Autorka osadziła swój projekt zrównoważonego osiedla w Chrzanowie – mieście leżącym między Katowicami a Krakowem. Idea miasta-gąbki zakłada zastosowanie w przestrzeni miejskiej rozwiązań, które pozwalają na gromadzenie wody w czasie opadów, a uwalnianie jej podczas okresów suchych. W projekcie wykorzystano naturalne technologie do magazynowania, oczyszczania i odprowadzania wody. W każdym z kwartałów rozmieszczono także zbiorniki retencyjne, a układ terenu został zaprojektowany w taki sposób, by wspierać przepływ wody w kierunku największego, naturalnego zbiornika zlokalizowanego w obrębie projektowanej przestrzeni. Powstałe w ten sposób podwyższenie terenu umożliwiło zapewnienie mieszkańcom parterowych lokali większej prywatności. Każde z tych mieszkań posiada również dostęp do indywidualnego przedogródka. W ramach inwestycji przewidziano dwa typy budynków mieszkalnych: blok i punktowiec, oba o trzech kondygnacjach nadziemnych, a łącznie zaprojektowano tu 88 mieszkań o powierzchni od 50 do 125 m².

Forma budynków również nawiązuje do koncepcji „miasta-gąbki” – elewacje zostały zaprojektowane z nieregularnymi załamaniami, które przypominają strukturę gąbki. Pokryto je tynkiem strukturalnym oraz deskami w kolorach ciemnej i jasnej sosny, a także zielonymi, co pomaga budynkom harmonijnie wtopić się w otaczającą przyrodę. Wrażenie to wzmacniają zielone ściany i ogólnodostępne dachy porośnięte roślinnością. Dachy umożliwiają mieszkańcom spacery wśród zieleni i zapewniają dostęp do prywatnych ogródków. Ruch samochodowy na osiedlu został ograniczony do głównej ulicy po zachodniej i południowej stronie założenia. Miejsca parkingowe przewidziano w podziemnym garażu, co pozwala utrzymać przestrzeń naziemną jako bardziej przyjazną pieszym i zieleni.

W swoim projekcie Wiktoria Legeżyńska wychodzi z założenia, że architektura harmonizująca z otoczeniem i środowiskiem naturalnym pozytywnie wpływa na komfort psychiczny człowieka. Jej zdaniem widać to już dziś — ludzie coraz częściej wybierają przestrzenie, które oferują nie tylko dobre warunki mieszkaniowe, ale również bogactwo przyrody, takie jak parki czy skwery. Zaproponowaną wizję osiedla kieruje do osób w różnym wieku — zarówno seniorów szukających spokojnego miejsca na emeryturę, jak i młodszych mieszkańców, w tym rodzin z dziećmi, które cenią sobie kontakt z naturą, nie rezygnując przy tym z wygody i dostępu do pełnej infrastruktury: szkół, sklepów czy usług.