Nowe podejście do projektowania szpitali

Skoncentrowane na człowieku, a nie – tradycyjnie – wyłącznie na budynku i jego systemach – tak mają być kształtowane nowoczesne szpitale. Opracowaniem takiego nowego wzorca zajmuje się sieć HumanIC. To europejski projekt, który koordynuje Politechnika Warszawska. 

Zacznijmy od podstaw. Obecnie przy projektowaniu szpitali uwaga skupia się na miejscu – na tym, jaki powinien być budynek i jak mają w nim funkcjonować systemy wentylacji i ogrzewania. To oczywiście niezwykle ważne. Ale do tematu można także podejść od bardziej ludzkiej strony.

– Klimat wewnętrzny skoncentrowany na człowieku definiuje się jako mikrośrodowisko, które otacza i jest blisko ludzkiego ciała – wyjaśnia prof. Anna Bogdan z Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska PW, koordynatorka projektu. – Oznacza to, że warunki takie jak temperatura, wilgotność i jakość powietrza są dostosowane tak, aby były jak najbardziej komfortowe i zdrowe dla osoby znajdującej się w danym otoczeniu. 

Dlaczego klimat wewnątrz szpitali jest tak ważny?

Zorientowany na człowieka klimat wewnętrzny w szpitalach odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpiecznego i skutecznego świadczenia opieki zdrowotnej. Sale operacyjne, izolatki, gabinety zabiegowe i laboratoria umożliwiają bezpieczne przeprowadzanie coraz bardziej zaawansowanego leczenia pacjentów, a oddziały, pokoje konsultacyjne i poczekalnie zapewniają niezbędne udogodnienia dla uzyskania komfortu i dobrego samopoczucia pacjentów podczas rekonwalescencji.

– Szacuje się, że każdego roku u ponad 4 milionów pacjentów w Unii Europejskiej dochodzi do zakażenia związanego z przebywaniem w obiektach ochrony zdrowotnej, a każdego dnia – u około 80 tys., tj. 1 na 18 pacjentów – opowiada prof. Anna Bogdan. – Środowisko szpitalne jest odpowiedzialne za 20% wszystkich zakażeń szpitalnych i istnieją wyraźne dowody na to, że konstrukcja budynków i działalność człowieka przyczyniają się do przenoszenia chorób zakaźnych. Szacuje się, że poprawa środowiska wewnętrznego w budynku szpitala może zmniejszyć koszty związane z chorobami przenoszonymi drogą powietrzną o 9–20%. 

I to właśnie tą poprawą zajmuje się sieć HumanIC. 

Na drodze do zmiany

– Naszym celem jest opracowanie nowego podejścia do projektowania przestrzeni w szpitalu – łączącego różne elementy, takie jak źródła zanieczyszczeń i systemy wentylacyjne, z potrzebami pacjentów, wymaganiami medycznymi i efektywnym zużyciem energii – tłumaczy prof. Anna Bogdan. 

W ramach projektu zostanie zbadane, skąd biorą się drobnoustroje w warunkach szpitalnych, jak się rozprzestrzeniają i jak unoszą się z powrotem w powietrze oraz jak nasze odczucia psychiczne łączą się z pomiarami fizjologicznymi i reakcjami organizmu. W tym celu będą wykorzystane modele matematyczne, nowoczesne systemy sterowania bazujące na Internecie rzeczy i nowoczesne narzędzia do monitorowania stanu powietrza w czasie rzeczywistym, a także symulacje komputerowe i rzeczywistość rozszerzona. 

Zdobyta wiedza będzie wykorzystywana do lepszego projektowania rozwiązań technicznych, opracowania nowych metod wizualizacji i kontroli mikroklimatu wewnętrznego w obiektach szpitalnych. W tym nowym podejściu mają być kształcone kolejne pokolenia naukowców i inżynierów zajmujących się inżynierią środowiska.

– Na Politechnice Warszawskiej prowadzone będą badania dotyczące parametrów przepływu strumieni powietrza w najbliższym otoczeniu chirurgów, personelu medycznego i pacjentów w zależności od ich aktywności i pozycji ciała, odzieży i procedury chirurgicznej – opowiada prof. Anna Bogdan. – Wyniki badań posłużą m.in. do opracowania modeli wymiany ciepła między personelem medycznym/pacjentem a otoczeniem.

Współpraca

Konsorcjum HumanIC tworzy 17 partnerów – to zespoły z uczelni oraz instytucji i firm z inżynierii środowiska: Politechnika Warszawska, Norwegian University of Science and Technology (Norwegia), Technische Universität Berlin (Niemcy), KTH Royal Institute of Technology (Szwecja), Aalto University (Finlandia), St. Olavs Hospital (Norwegia), University of Coimbra - Pólo II (Portugalia), Universidad Carlos III de Madrid (Hiszpania), Fundación Para la Investigación Biomédica Hospital Gregorio Marañón (Hiszpania), University of Leeds (Anglia), Granlund Oy (Finladia), Halton Oy (Finlandia), Charité – Universitätsmedizin Berlin (Niemcy), ActiveTek Medica (Polska), REHVA (Bruksela), Drees & Sommer SE (Niemcy), Avidicare AB (Szwecja), Industria (Polska). 

Projekt „Human-centric indoor climate for healthcare facilities” (HumanIC) otrzymał dofinansowanie z programu badań i innowacji Unii Europejskiej Horyzont Europa w ramach programu Marie Skłodowska-Curie (HORIZON-MSCA-2022-DN-01, nr projektu 101119726).

Więcej informacji na stronie www oraz profilach projektu w mediach społecznościowych: LinkedIn, Facebook, Instagram i X.