Od Arktyki po stratosferę – projekty studentów Politechniki Warszawskiej

Na początku 2025 roku na Politechnice Warszawskiej powstało Koło Naukowe Badawczych Lotniczych Systemów Pomiarowych i Sterowania. Funkcjonuje ono przy Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa, a opiekunką naukową jest dr hab inż. Elżbieta Jarzębowska. Mimo krótkiego okresu działalności Koło udowodniło już, że potrafi realizować ambitne projekty badawcze i inżynierskie. Ich prace nie kończą się w laboratoriach – są sprawdzane w rzeczywistych, często ekstremalnych warunkach. 

Jednym z najważniejszych przedsięwzięć koła jest system Snow’s Eye, czyli narzędzie do akustycznego pomiaru grubości pokrywy śnieżnej i zawartości wody w śniegu. Dane tego typu są niezbędne do badań nad dynamiką lodowców i prognozowania wzrostu poziomu mórz. Zespół nie poprzestał na koncepcji – zaprojektował sonar, zakupił i przystosował drona do lotów w warunkach arktycznych, a następnie przeprowadził testy terenowe na Svalbardzie. Dzięki współpracy z Instytutem Geofizyki PAN oraz z fundacją ForScience, rozwiązanie opracowane na Politechnice Warszawskiej ma szansę stać się elementem międzynarodowych programów badań klimatycznych. 

Równolegle Koło rozwija projekt Blue Spark, którego celem jest stworzenie autonomicznych łodzi podwodnych zdolnych do pracy w systemie wielorobotycznym. Dzięki takiej koncepcji badania oceanów mogą stać się tańsze, bardziej dostępne i skuteczniejsze, ponieważ jednostki będą mogły dzielić się zadaniami i zwiększać swój zasięg, bez konieczności korzystania z załogowych jednostek nawodnych. Kluczowym elementem jest tu opracowanie akustycznego systemu lokalizacji, który zastąpi niedostępny pod wodą GPS. Po testach na wodach zamkniętych kolejnym etapem mają być próby na otwartym morzu i udział w międzynarodowych zawodach AUV. 

Zespół pracuje także nad dronami nowej generacji. Powstało już kilka prototypów maszyn wykorzystywanych w misjach pomiarowych w Arktyce, a równolegle prowadzone są eksperymenty z wykorzystaniem sztucznej inteligencji oraz wizji maszynowej w nawigacji. 

Najbardziej przyszłościowym kierunkiem działalności koła jest projekt HAPS – High Altitude Pseudo-Satellite. To autonomiczny statek powietrzny, który ma wznieść się na wysokość powyżej 15 kilometrów i przez wiele godzin prowadzić obserwacje lub zapewniać łączność. Tego typu platformy łączą zalety satelitów i dronów, oferując długotrwałą obecność nad wyznaczonym obszarem przy jednoczesnej elastyczności operacyjnej. Obecnie trwa opracowywanie prototypu, który już w najbliższych miesiącach ma odbyć swoją pierwszą misję, wyniesiony przez balon stratosferyczny i sprowadzony na ziemię precyzyjnym lądowaniem. 

Największym dotychczasowym sukcesem Koła była misja badawcza w Arktyce, podczas której przetestowano system Snow’s Eye. W bezpośrednim sąsiedztwie lodowców na Svalbardzie udało się zebrać pierwsze dane terenowe dotyczące grubości pokrywy śnieżnej. To informacje, które w przyszłości mogą istotnie poprawić dokładność modeli zmian klimatycznych i prognoz dotyczących wzrostu poziomu mórz. 

– Projekty realizowane w Kole Naukowym Badawczych Lotniczych Systemów Pomiarowych i Sterowania powstają we ścisłej współpracy z otoczeniem gospodarczym, co wzmacnia ich wymiar badawczy i interdyscyplinarny, a udział studentów z różnych wydziałów Politechniki Warszawskiej dodatkowo poszerza kompetencje całego zespołu – podkreśla Jan Mikołajczyk, prezes Koła. 

Zespół współpracuje zarówno z instytucjami krajowymi, jak i zagranicznymi, projekty współtworzą z nimi członkowie Koła Naukowego Systemów Pomiarowych i Automatyki, działającego na wydziałach MIM oraz FUW Uniwersytetu Warszawskiego. Poza tym Koło nawiązało współpracę między innymi z Fundacją ForScience, Instytutem Geofizyki PAN oraz firmą Creotech Instruments. Dzięki połączeniu wiedzy i doświadczeń z różnych obszarów członkowie Koła potrafią tworzyć rozwiązania odpowiadające na realne wyzwania nauki i przemysłu. Wyniki prac są prezentowane na konferencjach i targach, a kolejnym celem pozostaje ich publikacja i wdrożenie.

Obraz