Era materiałów – nowy projekt na Politechnice Warszawskiej

Stosunkowo łatwo powiedzieć, co to jest matematyka, chemia czy fizyka. Ale na czym polega inżynieria materiałowa? Popularyzacją wiedzy na ten temat zajmą się nasi naukowcy. 

– Chcemy dotrzeć przede wszystkim do młodzieży – mówi dr inż. Magdalena Jurczyk-Kowalska z Wydziału Inżynierii Materiałowej PW, kierująca pracami projektowymi. 

Sama naukowo zajmuje się materiałami polimerowymi (najbardziej znane są tu tworzywa sztuczne) i kompozytowymi (czyli tworzywami złożonymi z co najmniej dwóch różnych materiałów). 

Inżynierowie materiałowi są wszędzie

Zacznijmy zatem od podstaw. Co warto wiedzieć o inżynierii materiałowej? Łączy m.in. chemię, fizykę, biologię, medycynę, elektronikę, mechanikę i ochronę środowiska. Bez niej trudno sobie dzisiaj wyobrazić rozwój nowoczesnego przemysłu.

– Dzięki jej osiągnięciom możliwy jest dynamiczny rozwój takich gałęzi przemysłu jak elektroniczny, motoryzacyjny, lotniczy, kosmiczny, medyczny, zbrojeniowy czy maszynowy – wyjaśnia dr inż. Magdalena Jurczyk-Kowalska. – Inżynieria materiałowa odgrywa również ważną rolę w dobie kryzysu klimatycznego – wiedza o materiałach i ich właściwościach, technologiach wytwarzania i zastosowaniu pozwala na lepsze gospodarowanie zasobami naturalnymi, ograniczenie odpadów w procesie produkcyjnym oraz poszukiwanie nowych rozwiązań materiałowych pochodzących ze źródeł odnawialnych.

Co to znaczy w praktyce? Specjaliści od materiałów z Politechniki Warszawskiej byli zaangażowani w jeden z najgłośniejszych kosmicznych projektów ostatnich lat – sondę JUICE, która ma dostarczyć informacji o Jowiszu i jego księżycach. Inżynierowie materiałowi z PW współpracują też z przemysłem medycznym – uczestniczą w badaniach nad syntetyczną trzustką i ulepszaniem materiałów stosowanych w implantach kostnych. Hitem w przemyśle są ciecze nienewtonowskie – naukowcy postanowili wykorzystać ich właściwości „ochronne” m.in. w kamizelkach kuloodpornych czy ochraniaczach piłkarskich. 

– Inżynieria materiałowa jest dziedziną niezbędną w projektowaniu innowacyjnych rozwiązań materiałowych, na które czeka wiele gałęzi przemysłu – puentuje dr inż. Magdalena Jurczyk-Kowalska. 

Dotrzeć do młodzieży

Jak sprawić, żeby wiedza o inżynierii materiałowej była bardziej powszechna? Nie tylko opowiadać, ale przede wszystkim doświadczać i angażować. Dlatego w ramach projektu realizowanego na Politechnice Warszawskiej odbędą się bezpłatne zajęcia (wykłady i warsztaty) dla uczniów. 

Program będzie dotyczył głównych czterech grup materiałowych: metale, ceramika, polimery, kompozyty, ich budowy, właściwości i zastosowań. Jest przygotowany na potrzeby uczniów szkół średnich , co jest dla nas nie lada wyzwaniem. Celem jest, żeby każdy uczestnik zrozumiał przekazywane treści, a byłoby najlepiej, jakby w rezultacie wzrosło także zainteresowanie inżynierią materiałową.

– Chcemy, żeby uczniowie już na etapie szkoły średniej mogli zapoznać się ze specyfiką uczelni, zobaczyć, jak wyglądają studia i praca w laboratorium, a przy tym zdobyć wiedzę z zakresu inżynierii materiałowej, której nie mają możliwości uzyskać przed rozpoczęciem studiów – opowiada dr inż. Magdalena Jurczyk-Kowalska. – Takie doświadczenie to także możliwość, żeby rozbudzić naukową pasję. 

Dydaktycy i specjaliści z PW zamierzają też opracować program z zakresu wiedzy o materiałach i udostępnić go pracownikom innych jednostek kształcących inżynierów materiałowych. Materiały w postaci skryptów do wykładów i warsztatów, a także filmów po zakończeniu projektu będą dostępne do celów dydaktycznych dla wszystkich chcących rozwijać zainteresowanie inżynierią materiałową wśród uczniów szkół średnich i innych odbiorców.

Zespół projektu „Era materiałów” składa się z 12 osób z Wydziału Inżynierii Materiałowej. Sam projekt trwa dwa lata – zaplanowano dwie edycje wykładów i warsztatów. Pierwsze wykłady przewidziano na maj 2024 roku, a warsztaty – na wakacje. Nabór chętnych już trwa – szczegóły są dostępne na stronie projektu.

Projekt „Era materiałów – popularyzacja inżynierii materiałowej wśród uczniów szkół średnich” otrzymał finansowanie z programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Społeczna odpowiedzialność nauki II”.