Przejdź do treści

Metastable b-Phase Ti–Nb Alloys Fabricated by Powder Metallurgy: Effect of Nb on Superelasticity and Deformation Behavior

Niniejsza praca dotyczy określenia wpływu zawartości Nb na właściwości mechaniczne, superelastyczność oraz mechanizm deformacji metastabilnych stopów Ti-xNb. Materiał badawczy został wytworzony poprzez mechaniczne stopowanie i konsolidację proszków w procesie prasowania na gorąco. Wytworzone materiały cechowały się drobnoziarnistą mikrostrukturą, złożoną z mikrometrycznych ziaren fazy β-Ti oraz węglików TiC. Przeprowadzone badania wykazały, że w zależności od zawartości Nb, odkształcenie plastyczne jest realizowane poprzez trzy mechanizmy: przemianę martenzytyczną, bliźniakowanie oraz poślizg dyslokacji. Złożoność mechanizmów deformacji aktywowanych w czasie odkształcenia plastycznego prowadziła do nieliniowych zmian granicy plastyczności w zależności od udziału Nb w stopie. Określono, że największą wytrzymałością cechują się stopy, w których dochodzi do przemiany martenzytycznej, natomiast stopy, w których dochodzi do bliźniakowania, cechowały się znacznie niższą wytrzymałością, ale znakomitą plastycznością. Ponadto, stwierdzono rozbieżności z danymi literaturowymi względem dokładnego składu stopu a dominującego mechanizmu odkształcenia. Różnice wynikają z przebiegu procesu technologicznego zastosowanego w niniejszej pracy a metodami stosowanymi przez inne grupy badawcze. W trakcie wytwarzania materiału metodami metalurgii proszków może dochodzić do stabilizacji fazy β ze względu na tendencję do adsorbowania tlenu. Dodatkowo, stwierdzono, że efekt superelastyczny może być związany z tym zjawiskiem, ze względu na stabilizację fazy beta wynikającą z obecności tlenu w roztworze stałym. Głównym wynikiem niniejszej pracy jest wykazanie, że zastosowanie technologii metalurgii proszków pozwala osiągnąć silny efekt superelastyczny dla stopu Ti-14Nb. Podobny poziom może być osiągnięty dla stopów o dużo wyższej zawartości Nb w przypadku zastosowania konwencjonalnych metod wytwarzania stopów. Wyniki przedstawione w niniejszej pracy mogą stanowić podstawę do rozwoju nowych superelastycznych metastabilnych stopów β-Ti, zwłaszcza tych produkowanych z wykorzystaniem nowo opracowanych technologii metalurgii proszków i druku addytywnego.

Autorzy z PW:

Witold Chromiński

Czasopismo:

Metallurgical and Materials Transactions A-Physical Metallurgy and Materials Science

Rok wydania: