Sąd Najwyższy w Wyroku z dnia 15 października 2021 r., sygn. akt I CSKP 226/21 orzekł, że przepisy Kodeksu cywilnego ustalone w art. 509 i nast. nie mają zastosowania do umów cesji dotyczących wierzytelności pochodzących z funduszy UE. Zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu lub właściwości zobowiązania. W komentowanym wyroku Sąd Najwyższy stwierdził, że umowa cesji zawarta pomiędzy beneficjentem funduszy UE (cedentem, zbywcą wierzytelności) i podmiotem trzecim (cesjonariuszem, nabywcą wierzytelności) wywiera skutki prawne względem dłużnika będącego organem administracji publicznej przyznającym dotacje z funduszy UE pod warunkiem jej zatwierdzenia przez ten organ. W przypadku braku zatwierdzenia organ administracji publicznej (dłużnik) nie jest zobowiązany do wykonania takiej umowy i wierzytelność z tytułu dotacji z funduszy UE, którą zbywca wierzytelności przekazał w drodze umowy cesji na rzecz nabywcy, może wypłacić na rzecz zbywcy. Ta bezprecedensowa teza, wyłączająca stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego do umów cesji dotyczących funduszy UE, prowadzi do pytania o zakres jej zastosowania. Czy ustanowiony przez Sąd Najwyższy wymóg zatwierdzania umów cesji ma zastosowanie wyłącznie w rozstrzyganej sprawie, czy też ma walor uniwersalny i powinien być stosowany do wszystkich umów cesji dotyczących funduszy UE? Można w konsekwencji postawić pytanie o środki ochrony prawnej przysługujące stronom tego rodzaju umów w celu ochrony ich praw wynikających z niezatwierdzonych umów cesji, które w dniu ich zawarcia nie mogły wiedzieć o wymogu ich zatwierdzania, a tym samym dopełnić wymaganych w tym celu formalności. Problematyka ta zostanie przedstawiona w niniejszym artykule.