Podsumowujemy rok 2024 na Politechnice Warszawskiej

Jak ten czas szybko mija… – chciałoby się powiedzieć. Wydaje się, że ledwie kilka chwil temu czekaliśmy na rok 2024, a tymczasem już go żegnamy. Zapraszamy na przegląd najważniejszych momentów tych 12 miesięcy na naszej Uczelni. 

Życzyliśmy sobie i Wam, żeby 2024 rok przyniósł nową energię i dużo radości. I właśnie to otrzymaliśmy. Cieszyliśmy się, kiedy mogliśmy informować o pierwszych, przełomowych, nowatorskich inicjatywach, ale także wtedy, gdy obserwowaliśmy kontynuację świetnych projektów. 

Naukowcy na szczycie

W 2024 roku na Politechnikę Warszawską trafił drugi grant European Research Council (ERC), a pierwszy tego rodzaju – ERC Advanced. Otrzymał go prof. Thomas Skotnicki, a celem jego projektu SFINKS jest stworzenie urządzenia przetwarzającego pływy atmosfery na energię elektryczną i zmniejszenie go o wiele rzędów wielkości, do rozmiaru nanokapsułki. W tej edycji ERC Advanced grant przyznano tylko trzem polskim naukowcom. 

Mamy swojego przedstawiciela także w innym zaszczytnym gronie – wśród laureatów polskiego Nobla, czyli Nagród Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W ten sposób doceniono prof. Janusza Lewińskiego i jego dokonania w obszarze nauk chemicznych i o materiałach. Nasz naukowiec wraz ze swoim zespołem opracował mechanochemiczne metody syntezy perowskitów poprawiające ich właściwości fotowoltaiczne. To pionierskie podejście, proste, wydajne, zapewniające powtarzalność procesu i efekty nieosiągalne dla innych sposobów.

Inżynieria ramię w ramię z medycyną

W 2024 roku prężnie rozwijały się działania na pograniczu inżynierii i medycyny. Do najbardziej spektakularnych osiągnięć z pewnością należy zaliczyć udane wykorzystanie rozwiązania, które pozwala na dłuższe przechowywanie narządów do transplantacji poza organizmem dawcy. System opracowany przez powstałą na PW spółkę NanoSanguis wykorzystano podczas przeszczepienia nerki u świni. Organ znajdował się poza organizmem dawcy przez 12 godzin. Twórcy chcą ten czas wydłużać i myślą o tworzeniu biblioteki organów. 

Informowaliśmy także o innych okołomedycznych projektach – takich jak egzoszkielet do rehabilitacji ręki, narzędzie, które sprawi, żeby badania nad lekami będą szybsze, mniej kosztowne i bardziej przyjazne dla środowiska, wykorzystanie sztucznej inteligencji do usprawnienia w diagnozowaniu i monitorowaniu zmian chorobowych w obrębie klatki piersiowej czy nowe podejście do projektowania szpitali.

Wszechświat i kosmos

Dzięki naszym naukowcom więcej dowiedzieliśmy się o naturze Wszechświata. W ramach projektu AEgIS udało się schłodzić próbkę pozytonium światłem laserowym i otworzyć tym samym drogę do nowych badań nad antymaterią. Badania dały też nadzieję na znalezienie odpowiedzi na pytania dotyczące asymetrii między materią a antymaterią – wszystko dzięki pierwszej eksperymentalnej obserwacji antyhiperjądra. Nasi naukowcy przedstawili również oprogramowanie modelujące nadciekłą materię jądrową gwiazd neutronowych, dzięki czemu można poznać ich wnętrze. 

A jak komuś mało było takich zagadnień, to latem 2024 roku na Politechnikę zawitała multimedialna wystawa „Accelerating Science” poświęcona Europejskiemu Ośrodkowi Badań Jądrowych CERN. Tam tajemnic Wszechświata (i odpowiedzi na wiele z nich) można było wręcz dotknąć. 

Zastanawialiście się kiedyś, czy w kosmosie można uprawiać rośliny? Badania w tym kierunku rozpoczęli nasi studenci. Eksperyment koncentruje się na zastosowaniu światła laserowego do stymulacji siewek do wzrostu w warunkach mikrograwitacji. Marsa wzięli z kolei na tapet nasi naukowcy. Czy zamiast pojedynczego, niezwykle kosztownego łazika nie można by użyć systemu rozproszonego – roju mniejszych łazików? Jak i kiedy na Czerwonej Planecie wyrośnie pierwsza roślina i jakie warunki należy w tym celu stworzyć? To zagadnienia, którymi postanowili się zająć. 

Co więcej, nasi studenci wzięli udział w największej międzynarodowej analogowej misji księżycowej – Mission Analog Colony 1 oraz w prestiżowym programie „Fly a Rocket!”, polegającym na budowie, testowaniu i wystrzeleniu rakiety studenckiej. Badali także wpływ promieniowania UV i warunków kosmicznych na utwardzanie materiałów kompozytowych (co może być przydatne np. w naprawach sprzętu w kosmosie) oraz wpływ promieniowania kosmicznego na degradację paneli słonecznych (kluczowa kwestia przy planowaniu długoterminowych misji kosmicznych). 

Od przeszłości do wyzwań teraźniejszości

W roku 2024 wyjątkowo bliskie były nam prace związane z historią i archeologią. Przedstawiciele PW uczestniczyli w badaniach Obozu Zagłady Treblinka II i zlokalizowali tam nowe komory gazowe, wzięli udział w międzynarodowej ekspedycji na wyspach Rab i Lukovac w Chorwacji, gdzie wykorzystywali wiedzę i umiejętności dotyczące dronów i technologii LIDAR oraz w kuwejcko-polskiej misji, podczas której odkryto dziedziniec lub warsztat do produkcji biżuterii i ozdób z muszli sprzed około 7700 lat. 

W minionych 12 miesiącach wiele razy pisaliśmy o rozwiązaniach dotyczących środowiska. To m.in. system do monitorowania jakości wód w Polsce, inteligentny system zarządzania zbiórką odpadów komunalnych, sposoby na wykorzystanie drewna z odzysku w budownictwie i ograniczenie kosztów życia w mieście. 

Badacze z PW rozwijali i będę rozwijać projekty energetyczne nastawione na wykorzystanie elektroodpadów jako wtórnego źródła cennych surowców krytycznych, zasilanie silników spalinowych bioetanolem, zbudowanie nowatorskiego systemu do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła na własne potrzeby, bez polegania na sieci elektroenergetycznej, testowanie samowystarczalności energetycznej uczelnianego budynku czy opracowanie rozwiązań cyfrowych przeznaczonych do zrównoważonego zarządzania infrastrukturą energetyczną zakładów przemysłowych.

Z myślą o innych

Niezmiennie byliśmy blisko otaczającej nas rzeczywistości. Na uwagę zasługują tu chociażby dwie aplikacje: Gdzie To Metro – pomoc w poruszaniu się po warszawskim metrze oraz PlaceFinder – do znajdowania miejsca w pociągu, nawet gdy PKP Intercity informuje o braku dostępności. Z opracowanego przez zespół z PW narzędzia zeszyt.online – wykorzystującej sztuczną inteligencję platformy do nauki matematyki – skorzystają kolejni uczniowie i nauczyciele z całej Polski. 

Na tym nie koniec. Informowaliśmy o rozwiązaniu, które będzie automatycznie identyfikować usterki oraz potencjalne zagrożenia na trakcji kolejowej, co pozwoli walczyć z opóźnieniami pociągów, o pracach nad stworzeniem od podstaw maszyny do pisania w alfabecie Braille’a, a także o systemie do szybkiego wykrywania i gaszenia pożarów na lotniskach. Odmieniony wygląd słynnej warszawskiej palmy to m.in. efekt pracy zespołu specjalistów z PW, którzy zajęli się zaprojektowaniem i wykonaniem nowych liści.

Nasi naukowcy opracowali także generator kluczy kryptograficznych (lub po prostu „tajnych haseł”), który zapewnia większe niż dotychczas bezpieczeństwo, a do tego jest prosty i tani w wykorzystywaniu, nawet w bardzo wymagających przypadkach. To nowa jakość w świecie zabezpieczenia danych przed niepowołanym dostępem. Rozwiązanie otrzymało pierwszy na Politechnice Warszawskiej patent europejski o jednolitym skutku prawnym.

W 2024 roku rozpoczęły się prace nad zbudowaniem ekosystemu dla Publicznych Danych Otwartych dostosowanego do warunków Europy Środkowej i dostępnego dla wszystkich, nawet najmniejszych, jednostek administracji publicznej. 

Dołączyliśmy do wspierania Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy i Szlachetnej Paczki. Zaangażowaliśmy się w pomoc powodzianom w Polsce i Hiszpanii. Po raz trzeci zorganizowaliśmy na Politechnice sesję zdjęciową psiaków, które szukają domów. W okres świąteczny wkroczyliśmy z rekordową kwotą (ponad 50 tys. złotych), zebraną podczas naszego uczelnianego Kiermaszu. Cała suma trafi na Stypendium pod choinkę – wyróżnienie dla studentów i doktorantów zaangażowanych w działalność na rzecz Politechniki. 

Jak zawsze szeroko otwieraliśmy drzwi dla wszystkich zainteresowanych studiami na PW. To, że ich nie brakuje, zobaczyliśmy podczas dwóch kolejnych edycji programu dla szkół średnich #zawszeciekawi. To okazja, żeby przekonać się, jak funkcjonuje Politechnika Warszawska i czym jest studiowanie. W 2024 roku skorzystało z tego ok. 2,1 tys. uczniów. 

Więcej innowacyjności

W minionych miesiącach powody do zadowolenia dawały nam nasze spółki spin-off. Zajmująca się tworzeniem egzoszkieletów wzmacniających siłę człowieka ExoFrame otrzymała Nagrodę Gospodarczą Prezydenta RP, a przetwarzająca kawowe fusy EcoBean – Nagrodę Money.pl. Politechnika Warszawska stała się również częścią jednej z czterech europejskich linii pilotażowych w zakresie zaawansowanych technologii półprzewodnikowych.

Spodziewamy się więcej takich sukcesów, bo w 2024 roku działalność rozpoczął WUT IF – pierwszy w Polsce fundusz venture capital założony przez uczelnię publiczną – Politechnikę Warszawską przy współudziale doświadczonego zespołu ekspertów. Celem funduszu jest inwestowanie w spółki z sektora deep-tech tworzone przez zespoły wywodzące się z PW oraz innych polskich uczelni.

Z życia Uczelni 

W 2024 roku kończyliśmy i rozpoczynaliśmy kadencję Władz PW. Wybory nie przyniosły zmian na stanowisku Rektora – pozostał nim prof. Krzysztof Zaremba. Nie zmienił się także skład Prorektorów. Do roszad doszło za to na stanowiskach Dziekanów – na 9 Wydziałach wybrano nowe osoby. 

W ostatnich dwunastu miesiącach pojawiły się nowe gremia i jednostki na PW. Powołano Radę Młodych Uczonych, której głównym zadaniem ma być wspieranie w rozwoju młodych naukowców z naszej Uczelni oraz uruchomiono Welcome Point – zapewniający obsługę zagranicznych studentów, doktorantów i pracowników oraz gości. 

Łatwiejsze przemieszczanie się po wnętrzach Politechniki – często zabytkowych, niestandardowych i pełnych niespodzianek – zapewnia uruchomiony w 2024 roku system aplikacji. Co ważne, został opracowany przez naszych naukowców.

Nowością jest także program #AlumniPW, zacieśniający relacje między naszą Uczelnią a osobami, które skończyły tu studia. W ramach tego przedsięwzięcia zaprosiliśmy do udziału w debatach „Absolwenci w branży” oraz na spotkania „Absolwent na świecie”. Ten projekt na pewno będzie się rozwijał. 

Dbaliśmy także o dydaktykę. Rozpoczęliśmy realizację projektów OMNIS i OMNIS2 (Otwartość. Modernizacja. Nowoczesność. Integracja. Społeczność), w ramach których dostosowujemy naszą ofertę dydaktyczną do potrzeb rynku pracy w kluczowych branżach, unowocześniamy programy studiów i wzmacniamy konkurencyjność naszych absolwentów. Znaleźliśmy się także wśród 12 uczelni partnerskich projektu „Uczelnie Przyszłości”. Jego głównym celem jest wdrożenie innowacyjnego modelu kształcenia bazującego na autorskich projektach studentów, umożliwienie realizacji indywidualnej ścieżki edukacyjnej i rozwój kluczowych kompetencji przyszłości. 

Przed nami wyjątkowy rok, bo przygotowujący do jubileuszu 200-lecia Politechniki Warszawskiej, który wypada w roku 2026. Na pewno będzie intensywnie. Bądźcie w tym czasie z nami!