Przejdź do treści

Kiedyś to było...

Tradycja to nasza siła

Początków naszej Uczelni należy szukać w pierwszej połowie XIX wieku. Wszystko zaczęło się od wielkiego celu i… dość szybko skończyło. Wiatr historii dosięgnął nas po raz pierwszy. Potrzeba istnienia w Warszawie miejsca, gdzie będą się kształcić przyszli inżynierowie, jednak nie umarła. I trwała przez kolejne dziesięciolecia, pomimo dziejowych zawirowań. Jak Losy Politechniki Warszawskiej splatały się z losami Polski i Europy?

Oś czasu Politechniki

Kto, co, gdzie, kiedy i dlaczego? Zapraszamy na przegląd wydarzeń z historii naszej Uczelni. Nie brakuje tu momentów ważnych nie tylko dla Politechniki oraz ludzi, których nazwiska są dobrze lub bardzo dobrze znane, a nie zawsze kojarzone ze światem akademickim. 

Naszą podróż zaczynamy w roku 1826 i docieramy do czasów najnowszych.

1826

Zdjęcie Stanisława Staszica

Otwarcie Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego

Tę datę uznaje się za powstanie szkolnictwa technicznego w Warszawie i za początki Politechniki Warszawskiej.

„Ojcem” – inspiratorem i inicjatorem powołania Szkoły był Stanisław Staszic. Jej Dyrektorem został zaś Kajetan Garbiński. 

Na pierwszy rok studiów przyjęto 44 studentów. 

Nauka odbywała się na dwuletnich kursach wprowadzających, a następnie na również dwuletnich kursach wyższych. Kursy niższe podzielone zostały na klasę I i klasę II, odpowiadając mniej więcej poziomowi szkół średnich. Kursy wyższe koncentrowały się na teoretycznych naukach matematyczno-przyrodniczych i zostały podzielone na cztery wydziały: Inżynierii Cywilnej, Chemiczny, Mechaniczny i Handlowy.

Plany na rozwój Szkoły były bardzo ambitne, ale nie mogły zostać zrealizowane. W wyniku represji po powstaniu listopadowym, w 1831 roku, Szkoła została zamknięta. 

1898

Zdjęcie pierwszej siedziby Warszawskiego Instytutu Politechnicznego

Utworzenie Warszawskiego Instytutu Politechnicznego im. cara Mikołaja II

Rozpoczęła się zbiórka pieniędzy na budowę uczelnianych gmachów, ale pierwsze zajęcia już się odbyły w fabryce tytoniu Union przy ulicy Marszałkowskiej 81. Językiem wykładowym był oczywiście rosyjski. 

1901

Pierwsze gmachy

Za projekt Gmachu Głównego i Gmachu Fizyki odpowiedzialny był Stefan Szyller. Projektowaniem Gmachu Chemii, Gmachu Mechaniki, a także budynków mieszkalnych zajął się Bronisław Rogójski. 

Budowa pierwszych gmachów nowej uczelni rozpoczęła się w 1899 roku. Po dwóch latach były już gotowe. 

1905

Studenckie protesty przeciwko caratowi i nauczaniu w języku rosyjskim

W efekcie Instytut czasowo zamknięto. Próby jego ponownego uruchomienia powiodły się tylko częściowo – Instytut był bojkotowany przez Polaków, co wpłynęło na znaczne zmniejszenie liczby studentów. 

1915

Zdjęcie medalu

Zaczyna się polski rozdział w historii naszej Uczelni

15 listopada zainaugurowanego pierwszy rok akademicki Politechniki Warszawskiej – uczelni z polskim językiem wykładowym. Uroczystości odbyły się nie w Gmachu Głównym (w większości pełnił rolę niemieckiego szpitala wojskowego), a w Audytorium Fizyki. 

Pierwszym Rektorem został Zygmunt Straszewicz. 

Studia trwały wówczas cztery lata, a podstawą procesu rekrutacji były zdane egzaminy. Po pierwszych z nich przyjęto 613 osób, w tym 14 kobiet. 

1916

Intensywny rozwój studenckich kół naukowych

Jednymi z pierwszych, zainicjowanych jeszcze pod koniec 1915 roku, były Koło Elektryków i Koło Chemików. 

Co ciekawe, wśród inicjatorów powołania Koła Elektryków był ówczesny student, a potem profesor, wybitny specjalista od elektroniki i radiotechniki – Janusz Groszkowski.

W 1916 roku powstało też m.in. Koło Mechaników, w którym wyodrębniono Sekcję Awiatyczną, zwaną później Sekcją Lotniczą. To tam swoje inżynierskie umiejętności rozwijali Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura i Jerzy Drzewiecki – twórcy samolotu sportowego JD-2, a przede wszystkim dwumiejscowego samolotu sportowego RWD.

1920

Wojna polsko-bolszewicka wpływa na funkcjonowanie Politechniki

Wielu naszych studentów zgłosiło się do wojska, a sama Uczelnia stała się ważnym puntem prowadzonych działań militarnych. W Gmachu Głównym, na pierwszym piętrze, mieścił się bowiem sztab generała broni Józefa Hallera i pułkownika Włodzimierza Ostoja-Zagórskiego, a na piętrze trzecim piętrze zorganizowano szpital wojskowy.

W walkach o niepodległość Polski zginęło wielu studentów PW. O ich ofierze przypominają tablice znajdujące się w Dużej Auli Gmachu Głównego.

1921

Senat Uczelni przyjął projekt godła Politechniki Warszawskiej

Jego autorem był student Wydziału Architektury Jan Ogórkiewicz. 

A sam Wydział Architektury? Otrzymał od miasta budynek V Gimnazjum przy ul. Koszykowej 55. W 1921 roku udało się w pełni przystosować go do celów akademickich. Gmach do dzisiaj pozostaje siedzibą naszych architektów.

1922

Rozwój infrastruktury PW

Ukończono budowę Gmachu Nowej Kreślarni, zaprojektowanego przez Tadeusza Zielińskiego. W dwóch skrzydłach frontowych mieściło się sześć kreślarń, a na dwóch piętrach – gabinety profesorskie. W suterenach usytuowano szatnie, zbiory modeli i bufet. 

1924

Zdjęcie Aleksandra Rotherta, Ignacego Mościckiego, Karola Pollaka

Nadanie pierwszych tytułów doctora honoris causa PW

Otrzymali je Aleksander Rothert (mechanik i elektryk), Ignacy Mościcki (chemik, nazywany budowniczym polskiego przemysłu chemicznego, przyszły prezydent Polski) i Karol Pollak (znany elektrotechnik i wynalazca). 

1926

Ty nad poziomy wylatuj!

Politechnika zyskuje miejsce, które może pomóc w spełnianiu marzeń o podboju przestworzy oraz ambicji związanych z przemysłem lotniczym. Do użytku został oddany Gmach Aerodynamiki. Budynek zaprojektowali Franciszek Lilpop i Karol Jankowski. 

1934

Uczelnia zyskuje Gmach Elektrotechniki

Mimo że oddano go do użytku, to prace wykończeniowe trwały aż do wybuchu II wojny światowej. Budynek zaprojektował Czesław Przybylski. Mieściły się tam: Miernictwa Elektrycznego i Wysokich Napięć, Radiotechniki i Teletechniki. 

1935

Powstaje Gmach Technologii Chemicznej

Do użytku oddawano go stopniowo w latach 1934–1935. Za ten projekt także odpowiadał Czesław Przybylski. W budowę gmachu zaangażował się sam Ignacy Mościcki. 

1939

Zdjęcie Gmachu Głównego w 1939 roku

Wybuch II wojny światowej

W październiku wojsko niemieckie zajęło Gmach Główny. 

1940

Politechnika działa

Władze niemieckie wyraziły zgodę na funkcjonowanie ośmiu zakładów na terenie PW. Miały one przyjmować zlecenia na rzecz armii niemieckiej.

1942

Zdjęcie ludzi podczas zajęć w PWST

Działalność rozpoczęła Państwowa Wyższa Szkoła Techniczna (PWST)

Na jej funkcjonowanie zgodzić musiały się oczywiście władze niemieckie. Początkowo Szkoła miała początkowo cztery Wydziały: Budownictwa z oddziałami Komunikacyjno-Wodnym i Konstrukcyjno-Budowlanym; Elektryczny z oddziałami Telekomunikacyjnym i Elektrycznym; Budowy Maszyn z oddziałami Konstrukcyjnym i Technologicznym oraz Chemii Technicznej. Jesienią 1942 r. uruchomiono dodatkowo Wydział Mierniczy.

Prawie cała kadra PWST składała się z byłych pracowników Politechniki Warszawskiej, a zajęcia odbywały się w uczelnianych salach wykładowych. PWST zakończyła funkcjonowanie wraz z wybuchem Powstania Warszawskiego. W czasie działania Szkoły dyplom inżynierski uzyskało tam 186 osób. 

1944

Zdjęcie Gmachu Głównego PW po Powstaniu Warszawskim

Powstanie Warszawskie a losy Politechniki

Wiatr historii po raz kolejny mocno dosięga naszą Uczelnię. W czasie Powstania Warszawskiego terenu Politechniki bronił 3 Batalion Pancerny AK „Golski”. 5 i 6 sierpnia oraz 13 i 14 sierpnia doszło do intensywnych ataków na budynki Uczelni. Wtedy jeszcze nie udało się ich opanować. Ostatecznie Niemcy zdobyli Politechnikę 19 sierpnia. Straty były ogromne. Zginęło wielu pracowników i studentów. Zniszczono budynki i wyposażenie Uczelni. Wypalone i w dużym stopniu zawalone były m.in. Gmach Główny, Gmach Technologii Chemicznej, Gmach Fizyki, Gmach Elektrotechniki. W okresie Powstania spłonęło też całe politechniczne archiwum.

1945

Próba odbudowy

W styczniu Politechnika Warszawska reaktywowała swoją działalność. Ale jej siedzibą został… Lublin. To tam, w budynku przy ulicy Spokojnej 10 i w Szkole Budowlanej przy ulicy Długosza 2, zainaugurowano rok akademicki. Na studiach rozpoczęło naukę 684 studentów, którzy mieli kształcić się na trzech wydziałach: Architektury, Inżynierii i Elektryczno-Mechanicznym. 

We wrześniu Politechnika Warszawska rozpoczęła stopniową przeprowadzkę do odbudowywanych gmachów w stolicy. 

1946

Wielki powrót

13 stycznia odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego w odbudowywanej Politechnice Warszawskiej. Uroczystość zorganizowano w Gmachu Nowej Kreślarni. 

Politechnika oferowała kształcenie na sześciu wydziałach: Inżynierii, Geodezji, Mechanicznym, Elektrycznym, Chemii i Architektury.

1948

Odzyskane insygnia

Podczas inauguracji roku akademickiego 1948/1949 Senat Uczelni zaprezentował zrekonstruowane insygnia – odtworzone przez Stanisława Wocjana na podstawie zachowanych fragmentów, rysunków i fotografii. Oryginalne zostały zniszczone podczas wojny. 

1949

Wszystkie gmachy terenu głównego ponownie oddane do użytku

W wielu z nich trwały jeszcze jednak prace rekonstrukcyjne.

1951

Zdjęcie studentów PW w latach 50. XX wieku

Połączenie Politechniki Warszawskiej oraz Szkoły Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda

W wyniku tego połączenia zwiększyła się liczba wydziałów i osób studiujących na PW. Uczelnia przejęła także należące do Szkoły budynki przy ul. Chodkiewicza 14 oraz przy ul. Narbutta 84. 

W 1951 roku ukończono także skrzydło Gmachu Aerodynamiki – Gmach Lotniczy. 

1954

Kolejne dwa gmachy

To Gmach Techniki Cieplnej (przy ul. Nowowiejskiej 21/25) oraz Gmach Technologiczny (przy ul. Narbutta 85). 

1956

Zdjęcie budowy klubu "Stodoła" przy ulicy Batorego 10

Powstaje klub „Stodoła”

Klub zaczął działalność 5 kwietnia i od razu stał się centrum warszawskiego życia jazzowego. Początkowo mieścił się w baraku przy ul. Emilii Plater, pozostawionym przez budowniczych Pałacu Kultury i Nauki i nazywanym… „stodołą”. W obecnym miejscu – przy ul. Stefana Batorego 10 – Centralny Klub Studentów Politechniki Warszawskiej „Stodoła” działa od 1972 roku. Zmieniają się czasy, a on pozostaje jednym z najważniejszych miejsc na kulturalnej mapie Warszawy. 

 

1965

Ukończenie i oddanie do użytku Gmachu Łączności

Dzisiaj to Gmach Elektroniki. Prace rozpoczęto pod koniec 1959 roku. 

1967

W Płocku utworzono Filię Politechniki Warszawskiej

W latach 1967–1970 powstały tam: Oddział Wydziału Inżynierii Budowlanej PW, Oddział Wydziałów Mechanicznych PW i Oddział Wydziału Chemicznego PW. Aktualnie Filia kształci studentów na Wydziale Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii oraz w Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych. 

1968

Plac przed Gmachem Głównym podczas protestów z marca 1968 roku

Studenci demonstrują

Marzec przyniósł demonstracje studenckie w obronie wyrzuconych z Uniwersytetu Warszawskiego studentów. W Gmachu Głównym PW trwał nawet strajk okupacyjny. Protestujący domagali się przywrócenia wyrzuconych studentów a także m.in. swobody twórczej i zniesienie cenzury. 

1977

Nowy budynek w historycznym miejscu

Ukończenie gmachu Wydziału Inżynierii Sanitarnej i Wodnej (od 2016 roku Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska). Za projekt odpowiadali Stefan Jaczewski i Jan Reda. Budowa trwała siedem lat. 

Gmach wzniesiony w miejscu nieistniejącego już (zniszczonego w czasie wojny) skrzydła Gmachu Mechaniki. 

1991

Przy Politechnice Warszawskiej utworzono Szkołę Biznesu

To wspólne przedsięwzięcie trzech europejskich uczelni: London Business School, HEC Paris oraz Norwegian School of Economics. 

1999

Zdjęcie Gmachu Matematyki

Powstają Wydział Fizyki oraz Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych

Nowe Wydziały zostały utworzone w wyniku podzielenia Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej. Wydział Fizyki zajmuje jeden z najstarszych politechnicznych budynków – Gmach Fizyki. Wydział MiNI początkowo ma swoją siedzibę w Gmachu Głównym PW. W 2012 roku przenosi się do nowo wybudowanego budynku przy ul. Koszykowej 75.

2000

Uruchomienie Ośrodka Kształcenia na Odległość

Funkcjonuje pod nazwą OKNO PW. Dzięki temu można studiować na naszej Uczelni w trybie niestacjonarnym na odległość (przez Internet). 

2008

Utworzono Wydział Administracji i Nauk Społecznych

Nowy Wydział powstał w miejsce istniejącego od 1998 roku Kolegium Administracji i Nauk Społecznych. 

2016

Zdjęcie budynku Cezamatu

Koniec budowy Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii CEZAMAT

To ośrodek badawczo-rozwojowy, tworzony przez konsorcjum dziewięciu warszawskich ośrodków naukowych, w tym Politechnikę Warszawską. CEZAMAT jest jedną z największych w Polsce inwestycji w dziedzinie badań i rozwoju w obszarze tzw. wysokich technologii. 

2019

Kierunek -> doskonałość

Politechnika Warszawska znalazła się w gronie 10 polskich uczelni, zakwalifikowanych do ogólnopolskiego programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”, mającego wyłonić i wspierać uczelnie, które będą w stanie skutecznie konkurować z najlepszymi ośrodkami akademickimi w Europie i na świecie. 

2020

Zdjęcie przedstawicieli uczelni tworzących konsorcjum ENHANCE

Razem można więcej

Konsorcjum ENHANCE, które tworzy m.in. Politechnika Warszawska, zostało laureatem konkursu Komisji Europejskiej „Uniwersytety Europejskie”. Współpraca ma pomóc we wszechstronnym rozwoju uczelni członkowskich.